Експерти за неканети гости
Глувците и стаорците често се дел од секојдевниот градскиот живот ширум светот. Од огромните булевари во Њујорк, па сѐ до малите сокаци во Париз, овие непријатни глодари не се само локално прашање, туку и станаа предизвик за целиот свет. Во овој блог пост, ќе ги истражиме глувците и стаорците, нивната популација, здравствените ризици, генетските особини и тековните напори за нивно контролирање.
Постојаната борба од наезда на глодари
Градовите ширум светот постојано се борат со глодарите. Навидум безопасни, глувците и стаорците еволуираа во значаен проблем, инфилтрирајќи се во урбаните пејзажи и претставувајќи закана надвор од нивните мали живеалишта.
Иако секој град има своја специфична борба против глодарите, заеднички содржател е огромниот број на глувци и стаорци во густо населените области. Во една голема метропола како што е Њујорк, популацијата на стаорци во 2023-та се проценува на околу 3 милиони. Тоа е речиси тројно зголемување во однос на претходната деценија, кога бројот на стаорци бил само 1 милион.
Студиите на стаорците во Менхетен открија фасцинантни сознанија за нивната генетика и однесување. Стаорците, првенствено кафените стаорци, се прилагодуваат на урбаниот живот, живеејќи блиску до човечките живеалишта, користејќи патеки до нивните извори на храна. Тие се размножуваат брзо, при што секое легло има до десетина младенчиња.
Слични битки со глодарите се водат и во Лондон, Париз и Токио, а нивниот број често е тешко да се процени прецизно.
Здравствените ризици стануваат голем предизвик
Надвор од вознемирувачката глетка на глодарите на отворените локации, здравствените ризици што ги носат во урбаните средини се причина за загриженост. Глодарите носат плејада на патогени, од бактерии како ешерихија коли и салмонела, до вируси кои предизвикуваат трески од каснување, како и хеморагични трески.
Студија од 2014-та година на Универзитетот Колумбија покажа дека стаорците во Њујорк се носители на болести способни да предизвикаат сериозни заболувања кај луѓето. Ризикот од пренесување преку контакт со плунка, урина или измет од стаорци додава дополнителна загриженост.
Битка за контрола врз проблемот со глодари
Градовите имаат применето различни стратегии за борба против наездата на глодари. Истите се движат од реактивни мерки, до проактивно интегрирано управување со штетници. Одделот за здравство на Њујорк, на пример, се соочи со задача да ги прегледа приватните и јавните имоти, издавајќи наредби на комесарот и известувања за прекршување на сопствениците на имот што не ги исполнуваат условите.
Во последниве години, имаше промена кон превентивни мерки, со иницијативи како Академијата за контрола на глодари и фокус на правилни мерки при отстранување на отпадот.
Глодарите, одново и одново, стануваат вирални поради различни инциденти, кои се движат од алармантни до бизарни. Од озлогласениот „Пица стаорец“ снимен на видео во њујоршкото метро, до наезда на ресторани кои предизвикуваат затворање. Тука се вклучува и т.н. инцидент „провалија на стаорци“, кога човек од троатоар падна во гнездо полно со стаорци. Овие настани ја нагласуваат сериозноста и сложеноста на проблемот со стаорците во градовите.
Тековни предизвици: влијанието на климата и урбаните практики
Градовите не се справуваат само со глодарите како статичен проблем, туку се соочуваат и со динамични промени под влијание на климата, санитарните практики и непредвидените настани.
Градовите продолжуваат да се борат со наездата на глодари, но битката е далеку од завршена. За целосно решение, потребни се иновативни решенија, заеднички напори и реевалуација на урбаните практики. Од генетските студии кои фрлаат светлина врз нивната приспособливост, кон итна потреба за проактивни мерки во управувањето со штетници, светската приказна за глодарите нè учи дека урбаната џунгла бара континуирана адаптација за да коегзистира со нејзините најприспособливи жители.
Само со разбирање, соочување и прилагодување на сложеноста на ова прашање, градовите можат да се надеваат дека ќе постигнат привидна рамнотежа во оваа тековна борба против сеприсутната популација на глодари.